Onderlinge steun op social media verbetert relatie arts-patiënt

Uit onderzoek is gebleken dat patienten gebaat zijn bij online steun of informatie van patienten die hetzelfde meemaken. Onderling contact tussen patiënten op social media heeft ook een positief effect op de relatie tussen patiënt en zorgverlener. Het gaat dan niet zozeer om het uitwisselen van informatie, maar om emotionele steun. Daarbij is het geven van steun belangrijker dan ontvangen.

Er is een onderzoek uitgevoerd over  de invloed van Social Media op de relatie tussen patiënt en professionals in de gezondheidszorg. Men zag dat emotionele online ondersteuning van patiënten onderling belangrijker is dan informatieve ondersteuning. Het bevordert het vertrouwen in de arts en het proces om samen tot behandeling te komen.

Sociale media verandert ook manieren waarop artsen communiceren met patiënten. Offline zorg wordt vervangen of aangevuld. De onderzoeker wijst bijvoorbeeld op artsen die op een patiënten forum vragen beantwoorden, zodat patiënten geen aparte afspraak hoeven maken. Daarnaast zijn er huisartsen die hun patiënten online coachen – waardoor zij minder ongerust zijn.   

Risico's Social Media

Patiëntgegevens beschermen
Veel artsen zijn zich niet bewust van de gevaren van social media. Een tweet is zo geplaatst, een Facebook-account goed afschermen is zo makkelijk nog niet, en als je geen duidelijke scheiding aanbrengt, lopen privé en zakelijk snel door elkaar heen. Enkele organisaties hebben inmiddels richtlijnen opgesteld voor het gebruik van social media in de zorg. De richtlijnen zijn in twee kernbegrippen samen te vatten: bewustzijn en professionaliteit. Deze begrippen hebben betrekking op het gedrag van artsen ten opzichte van patiënten, ten opzichte van hun eigen online karakter en in relatie met hun collega’s.

Zo wordt artsen aangeraden zich te houden aan de professionele standaarden en benadrukken de richtlijnen dat artsen een ethische en juridische plicht hebben de patiënt te beschermen, zowel op het web als daarbuiten. Een patiënt of situatie mag volgens de artsenorganisaties niet herleidbaar zijn door de som van informatie die op het net te vinden is. En als artsen online contact hebben met patiënten, moeten zij zich houden aan de ethische en juridische richtlijnen voor de arts-patiëntrelatie.

Zelfs de meest strikte privacy settings (dringend aanbevolen door de artsenorganisaties) voorkomen niet dat bedrijven en zoekmachines gegevens vinden en gebruiken. Informatie die online staat, verspreidt zich snel over het net en is bijna niet te verwijderen. Hoewel de verantwoordelijkheid bij de artsen zelf ligt, kunnen zorginstellingen hier ook een belangrijke rol in spelen. Enkele ziekenhuizen hebben hiervoor al richtlijnen opgesteld.

Richtlijnen voor het gebruik van social media

• Plaats geen vertrouwelijke informatie.
• Wees respectvol naar je omgeving (patiënt en collega).
• Blijf bij je eigen kennis- of werkgebied.
• Wees bewust van verschil tussen zakelijk en privégebruik (wat plaats je en wie laat je toe als ‘vriend’).
• Wees verantwoordelijk voor wat je plaatst.
• Maak je een fout? Geef het toe en probeer het op te lossen.
• Schrijf vanuit jezelf.
• Let op je taalgebruik.
• Tel tot tien voordat je iets plaatst. 

Vijf tips voor het omgaan met social media als zorgverlener

1. Bedenk voor het plaatsen van berichten welke informatie je wel en niet wilt delen met jouw eigen zorgvragers.
    
2. Maak gebruik van de beveiligingsmaatregelen die social media bieden, maar wees ervan bewust dat deze niet absoluut zijn. Wat eenmaal online komt, blijft online staan.
    
3. Artsen hebben de ethische en juridische plicht om de patiënt zowel online als offline te beschermen. Anoniem is hierbij niet hetzelfde als niet herleidbaar.
    
4. Denk goed na voordat je clienten toelaat in jouw persoonlijke online omgeving en overweeg de mogelijkheid van twee profielen: een openbaar professioneel profiel en een gesloten persoonlijk profiel.
    
5. Waarschuw jouw collega’s als je de professionaliteit van door hen geplaatste online inhoud betwijfelt.